Rys historyczny parafii pw. św. Jana Chrzciciela

Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Radomiu, zwany przez stulecia Farą, jest jedną z najstarszych budowli w Radomiu. Chronologicznie jest trzecią z kolei świątynią, wzniesioną w grodzie nad Mleczną. Pierwszą był nieistniejący już drewniany kościółek pw. św. Piotra, drugą kościół pw. św. Wacława w Starym Radomiu. Fara została ufundowana przez króla Kazimierza Wielkiego, wraz z lokacją Nowego Radomia na prawie niemieckim, jako główny kościół miejski. Od samego początku aż do dnia dzisiejszego pełniła i pełni funkcję świątyni parafialnej. Dziś jest jedną z wielu radomskich parafii, ale były czasy, gdy stanowiła jedyną parafię, wykraczającą daleko swym zasięgiem poza granice miasta.

W średniowieczu i okresie nowożytnym parafia pw. św. Jana Chrzciciela obejmowała Nowy Radom i cztery pobliskie wioski, natomiast w Starym Radomiu istniała nadal parafia pw. św. Wacława. Po trzecim rozbiorze Polski w 1795 roku, kiedy to Austriacy zajęli na potrzeby wojska świątynię w Starym Radomiu, administrację nad kilkudziesięcioma wioskami parafii pw. św. Wacława przejęli proboszczowie Fary. W 1811 roku wcielono je ostatecznie do parafii pw. św. Jana Chrzciciela. Od tego momentu przez 110 lat Fara była jedyną parafią radomską, obejmującą ponadto znacznie obszary wokół miasta. Była też największą parafią w całej ówczesnej diecezji sandomierskiej. Zarządzana przez proboszcza ks. Piotra Górskiego liczyła blisko 50 000 wiernych.

W 1921 roku powołano komisję, która pod przewodnictwem biskupa sufragana Pawła Kubickiego miała przeprowadzić podział parafii pw. św. Jana Chrzciciela w Radomiu. Podziału dopełniono na plebanii radomskiej Fary w dniach 10 i 11 lutego 1921 roku, a 28 kwietnia zatwierdziły go władze kościelne.

Obok macierzystej parafii farnej, obejmującej znaczną część Radomia i 39 okolicznych miejscowości, działały odtąd parafie: pw. Opieki Najświętszej Maryi Panny (kościół mariacki), pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa na Glinicach i pw. Opieki św. Józefa (przy Kaplicy na Letnisku-Jedlnia, miejscowości urzędowo pisanej i nazywanej Piotrowice-Kolonja, w gwarze ludowej nazywanej - Mokrzec).

Mimo powstania trzech nowych parafii parafia farna była nadal olbrzymią wspólnotą. Za czasów proboszcza ks. Wacława Kosińskiego liczyła 30 000 wiernych, dlatego nowy proboszcz zabiegał o wydzielenie nowej jednostki administracyjnej. W 1936 roku zlecił wikariuszowi ks. Andrzejowi Łukasikowi budowę kościoła na przedmieściu Borki. 1 stycznia 1939 roku Bp Jan Kanty Lorek erygował parafię pw. św. Teresy do Dzieciątka Jezus. Proboszczem nowej parafii został ks. Andrzej Łukasik.

W trudnym okresie II wojny światowej ks. Kosiński nosił się z zamiarem dalszego podziału parafii farnej i budowy czterech kościołów: parafialnego w Rajcu, parafialnego w Firleju, filialnego na Zamłyniu i kaplicy na cmentarzu grzebalnym. W tym celu zakupił kilka placów. Wraz z wikariuszem ks. Stanisławem Sikorskim usilnie zabiegał o budowę kościoła w Rajcu. W 1943 roku Bp Lorek wydał zgodę na budowę kaplicy, a cztery lata później erygował parafię pw. Podwyższenia Krzyża Świętego, mianując proboszczem dotychczasowego wikariusza Fary, ks. Franciszka Olesińskiego.

Kolejne podziały przeprowadzono w następnych dziesięcioleciach za czasów proboszcza ks. Stanisława Sikorskiego. Parafia farna była wówczas największą spośród wszystkich radomskich parafii, dlatego niezbędne stało się wznoszenie kaplic i wszczęcie starań o jej podział na mniejsze jednostki. Ks. Sikorski zainicjował m.in. budowę kaplicy na Firleju, w Wólce Klwateckiej, kościołów w Klwatce Szlacheckiej i na os. XV-lecia, gdzie w 1977 roku Bp Piotr Gołębiowski erygował parafię pw. Matki Bożej Miłosierdzia. Przez wiele lat starania o budowę tego kościoła czynił wcześniejszy proboszcz, ks. Jan Węglicki. Nie udało mu się jednak uzyskać stosownych pozwoleń.

W 1978 roku staraniem ks. Sikorskiego udało się odzyskać zabytkowy kościół pw. św. Wacława na Starym Mieście oraz doprowadzić do jego renowacji. Odbudowany kościół poświęcono w 1985 roku i przez ponad siedem lat był kościołem filialnym parafii farnej. 11 września 1992 roku Bp Edward Materski powtórnie erygował tam parafię.

W latach 80-tych w miejscach, gdzie dotychczas istniały kaplice, powstały nowe parafie: pw. bł. Maksymiliana Marii Kolbe (Firlej), pw. Matki Bożej Różańcowej (Bielicha), pw. św. Kazimierza (Zamłynie), pw. Matki Bożej Częstochowskiej (Kaptur), pw. Matki Bożej Bolesnej (Obozisko), pw. Chrystusa Nauczyciela (Planty).

Parafię farną należy uznać za podstawę istnienia wszystkich obecnych parafii Radomia.

Na terenie parafii pw. św. Jana Chrzciciela obecnie znajdują się dwa kościoły rektoralne: kościół pw. Św. Katarzyny z klasztorem Ojców Bernardynów oraz kościół pw. Trójcy Przenajświętszej, znajdujący się pod opieką Księży Jezuitów.

Od 1941 roku na terenie parafii pracują Siostry Michalitki. Dom zakonny mieści się przy ul. Wernera 7A.

Parafia należy do dekanatu Radom-Centrum i liczy obecnie niecałe 5 000 parafian. Proboszczem od 2012 roku jest ks. kan. Mirosław Nowak.




















statystyka
+ Parafia Rzymsko-Katolicka pw. św. Jana Chrzciciela w Radomiu / Fara.Radom.pl